ಕರಿಗಿರಿ: ಸ್ವತಂತ್ರದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು 12 - ಭಾರತದ ಮಹಾಚುನಾವಣ ಸಂಗ್ರಾಮ (1998)

ಸ್ವತಂತ್ರದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು 12 - ಭಾರತದ ಮಹಾಚುನಾವಣ ಸಂಗ್ರಾಮ (1998)

ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಾಟಕೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು 1996-1998 ರ ಅವದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿತು.

11ನೇ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಒಂದು ತೂಗುಯ್ಯಾಲೆಯ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದವು ಹಾಗೂ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯ ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೂ ಇವು ಕಾರಣವಾದವು. ಈ ಅಸ್ಥಿರ-ಅವಧಿಯಲ್ಲೇ ದೇಶವು ಮೂವರು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು.

1996ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಜಪವು 161 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡರೆ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಪಕ್ಷವು 140 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು; ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿನ ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಗೆ- ಅವಶ್ಯಕತೆ 271 ಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿದ್ದವು.

ಬಾಜಪದ ನಾಯಕ ವಾಜಪೇಯಿಯವರು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿನ ಏಕೈಕ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರಿಂದ, ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅವರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು ಶಂಕರದಯಾಳ ಶರ್ಮರು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು.

Devegowda Prime minister from Karnataka(1996)

Many Prime ministers

I K GUJRAL prime minister (1997)

ಮೇ 16 1996ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ವಾಜಪೇಯಿಯವರು, ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ 200 ಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸದಸ್ಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಮೇ 31 ದಂದು ತನ್ನ ಸದಸ್ಯಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು , ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಗಳು ಅವರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದವು, ಹಾಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಅವರು ವಿಫಲಗೊಂಡರು

ಕೇವಲ 13 ದಿನಗಳ ನಂತರ ವಾಜಪೇಯಿರವರು ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು.

ಎರಡನೆ ದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ತಾನು ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಸಂಯುಕ್ತರಂಗ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ( ಯೂನೈಟೆಡ್ ಫ್ರೆಂಟ್) ಹೊರಗಿನಿಂದ ಶರತ್ತುಬದ್ದ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿತು, ಹೀಗಾಗಿ ಯೂನೈಟೆಡ್ ಫ್ರೆಂಟ್ ನ ಸದಸ್ಯ ಪಕ್ಷವಾಗಿದ್ದ ಜನತಾದಳದ ನಾಯಕ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವೆಗೌಡರು ಜೂನ್ 1 1996 ರಂದು ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ಸಿದ್ದರಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

ಜನತಾದಳದ ನಾಯಕರಾದ ದೇವೇಗೌಡರು ಜೂನ್‌ 1ರಂದು ಸಂಯುಕ್ತರಂಗದ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರವೊಂದನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡಿಗರೊಬ್ಬರು ಪ್ರಧಾನಿಯಾದಾಗ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಸಂಭ್ರಮಪಟ್ಟರು ಆದರೆ ಆ ಸಂಭ್ರಮ ಬಹಳ ಕಾಲ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ ವಿವಿಧ ಯೋಚನೆಗಳ , ಭಿನ್ನ ಮನದ ಮನಸ್ಕರನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ಹೆಚ್ಚು ದಿನ ಸರ್ಕಾರ ನಡೆಸಲು ದೇವೆಗೌಡರಿಗೆ ಸಾದ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ದೇವೆಗೌಡರು ರಾಜಿನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು.

ಸಂಯುಕ್ತರಂಗದ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರವೊಂದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಪ್ರಧಾನಿಗೆ ಹೊರಗಿನಿಂದ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಸಮ್ಮತಿಸಿದ ನಂತರ, ಗೌಡರ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ I.K. ಗುಜ್ರಾಲ್‌ 1997 ಏಪ್ರಿಲ್ 27 ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಗುಜ್ರಾಲ್‌ರ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕಾರವು ಒಂದು ಹಂಗಾಮಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು.

1996 ರಲ್ಲಿ ಡಕಾಯಿತರ ರಾಣಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಪೂಲಂ ದೇವಿ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಆರಿಸಿ ಬಂದಳು. ಸ್ವತಂತ್ರ ಬಂದ ನಂತರ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಕಮ್ಯೂನಿಷ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿಗಳು ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಬಾಗಿಯಾದವು.

25 JUL 1997 ಆರ್ ಕೆ ನಾರಯಣ್ ರವವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು, ಅವರ ವಿರುದ್ದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ ಚುನಾವಣ ಕಮೀಷನರ ಆಗಿದ್ದ ಟಿ ಎನ್ ಶೇಷನ್ ಸೋತಿದ್ದರು.

ಲಾಲುಪ್ರಸಾದ್ ವರರು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಅರೋಪದಲ್ಲಿ ಜೈಲು ಸೇರಿದರು ಆದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿ ರಾಬ್ಡಿದೇವಿಯವರನ್ನು ಬಿಹಾರದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಂದು ನೇಮಕ ಮಾಡಿದರು

ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ದೇವೆಗೌಡರು ಹಾಗು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಡುವೆ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಗುಜ್ರಾಲ್ ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಕಷ್ಟ ಹೊರಗಿನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಡೆಯಿಂದ ಬರಲಿಲ್ಲ ಬದಲಿಗೆ ಪಕ್ಷದೊಳಗೆ ಕಾಣಿಸಿತು, ಯೂನೈಟೆಡ್ ಫ್ರೆಂಟ್ ಸದ್ಯಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ ಬಿಹಾರದ ಲಾಲು ಪ್ರಸಾದ್ ಯಾದವರನ್ನು ಮೇವು ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಬಂದಿಸಲು ಸಿಬಿಐ ಬಿಹಾರದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರನ್ನು ಕೇಳಿತು, ರಾಜ್ಯಪಾಲ ಕಿದ್ವಾಯ್ ರವರು ಸಿಬಿಐ ಗೆ ಲಾಲುರವರನ್ನು ಬಂದಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ಕೊಡುವದಲ್ಲದೆ, ತಕ್ಷಣ ರಾಜಿನಾಮೆ ನೀಡುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಲಾಲು ರಾಜಿನಾಮೆ ಕೊಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಈ ನಡುವೆ ಗುಜ್ರಾಲ್ ರವರು ಲಾಲು ಮೇವು ಕೇಸಿನ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಿಬಿಐ ಅಧಿಕಾರಿ ಜೋಗಿಂದರ್ ಸಿಂಗರವರನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದರು. ಇದು ಗುಜ್ರಾಲ್ ರವರು ಲಾಲು ಪ್ರಸಾದ್ ಯಾದವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತ ಇದ್ದಾರೆಂದು ವಿರೋದ ಪಕ್ಷಗಳು ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವಾಂತಾಯಿತು.

ಲಾಲು ಹೆಚ್ಚು ದಿನ ಜನತಾದಳದಲ್ಲಿ ಇರಲಾಗಲಿಲ್ಲ ಅವರು ತಮ್ಮದೆ ಪಕ್ಷ ಆರ್ ಜೇ ಡಿ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜನತಾದಳ) ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡರು.

ಈ ನಡುವೆ ರಾಜೀವಗಾಂಧಿ ಕೊಲೆಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದಂತೆ ಡಿ ಎಂ ಕೆ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಗುಜ್ರಾಲ್ ಮೇಲೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಒತ್ತಡ ಹಾಕಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಗುಜ್ರಾಲ್ ಸರ್ಕಾರ ಬಿದ್ದು ಹೋಗಿ ಮತ್ತೆ 1998 ರ ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು

ಈ ಬಾರಿ ಸೋನಿಯ ನೇರವಾಗಿ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ದುಮುಕಿದ್ದರು ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತಿ ರಾಜೀವಗಾಂದಿಯವರು ಸತ್ತಿದ್ದ ಸ್ಥಳ ಶ್ರೀ ಪೆರಂಬದೂರ್ ನಿಂದಲೆ ತಮ್ಮ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರಚಾರ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

1998 ಫೆಬ್ರುವರಿ 16 ರಿಂದ 28 ರ ವರೆಗೂ ಚುನಾವಣೆಗಳು ನಡೆದವು. ಎನ್ ಡಿ ಎ 254 ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರೆ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 144 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಸಾದ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸೀತರಾಮಕೇಸರಿ ರಾಜಿನಾಮೆ ನೀಡಿದರೆ, ಸೋನಿಯಾರವರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು

ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅರ್ ಕೆ ನಾರಯಣ್ ರವರ ಅಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ, 14 ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ರಚಿಸಿದ್ದ ಒಕ್ಕೂಟ ಎನ್ ಡಿ ಎ

ನಾಯಕ ಬಿಜೇಪಿಯ ನಾಯಕ ವಾಜಪೇಯಿ , ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಕೇವಲ 13 ದಿನ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಬಹುಮತ ಸಾಬೀತು ಮಾಡಲು ವಿಫಲರಾಗಿ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದ್ದ ವಾಜಪೇಯಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

Party	Acronym	Alliance	Seats
Bharatiya Janata Party	BJP	NDA	182
Indian National Congress	INC	Congress	141
Communist Party of India (Marxist)	CPI(M)	United Front	32
Samajwadi Party	SP		20
All India Anna Dravida Munnetra Kazhagam	AIADMK	NDA	18
Rashtriya Janata Dal	RJD	Jan Morcha	17
Telugu Desam Party	TDP		12
Samata Party	SAP	NDA	12
Communist Party of India	CPI	United Front	9
Biju Janata Dal	BJD	NDA	9
Shiromani Akali Dal	SAD	NDA	8
All India Trinamool Congress	WBTMC	NDA	7
Janata Dal	JD	United Front	6
Independents	-		6
Shiv Sena	SS	NDA	6
Dravida Munnetra Kazhagam	DMK	United Front	6
Bahujan Samaj Party	BSP	Jan Morcha	5
Revolutionary Socialist Party	RSP	United Front	5
Haryana Lok Dal (Rashtriya)	HLD(R)		4
Pattali Makkal Katchi	PMK	NDA	4
Republican Party of India	RPI		4
Tamil Maanila Congress	TMC(M)	United Front	3
Lok Shakti	LS	NDA	3
Marumalarchi Dravida Munnetra Kazhhagam	MDMK	NDA	3
Jammu & Kashmir National Conference	NC		3
All India Forward Bloc	AIFB	United Front	2
Muslim League Kerala State Committee	MUL	Congress	2
Arunachal Congress	AC		2
Nominated Anglo-Indians	-		2
All India Rashtriya Janata Party	AIRJP	Jan Morcha	1
Samajwadi Janata Party (Rashtriya)	SJP(R)	Jan Morcha	1
Haryana Vikas Party	HVP	NDA	1
All India Majlis-e-Ittehadul Muslimen	AIMIM		1
All India Indira Congress (Secular)	AIIC(S)	United Front	1
Janata Party	JP	NDA	1
Kerala Congress (Mani)	KC	Congress	1
United Minorities Front, Assam	UMFA		1
Peasants and Workers Party of India	PWPI		1
Autonomous State Demand Committee	ASDC		1
Manipur State Congress Party	MSCP		1
Sikkim Democratic Front	SDF		1
Jharkhand Mukti Morcha	JMM	Jan Morcha	0
Asom Gana Parishad	AGP	United Front	0
Hill Peoples' Democratic Party	HPDP		0
NTR Telugu Desam Party (Lakshmi Parvathi)	NTRTDP(LP)	NDA	0
Kerala Congress	KC	United Front	0
United Democratic Party	UDP		0
United Goans Democratic Party	UGDP		0
Manipur Peoples Party	MPP		0
Maharashtrawadi Gomantak Party	MGP		0
Mizo National Front	MNF	NDA	0
Total			545